Somatic Experiencing^® (SE)  nowa perspektywa w podejściu do traumy

Somatic Experiencing^® (SE)  pozwala na złagodzenie chronicznego stresu, uwolnienie zapisanego w ciele materiału konfliktowego, a co najważniejsze szanuje przy tym potrzeby pacjenta. Trauma jest wewnętrznym kaftanem bezpieczeństwa, który się tworzy w momencie, kiedy stan przerażenia zostaje zamrożony w czasie. Dławi on rozwój poczucia istnienia i tłamsi próby pójścia w życiu naprzód. Odłącza nas od nas samych, od innych, od natury i od ducha. Kiedy przytłacza nas zagrożenie, jesteśmy jak zastygli w lęku, tak jakby cała nasza instynktowna energia przetrwania została pobudzona, ale jakbyśmy nie mieli dokąd pójść. Trauma jest zniszczeniem bariery chroniącej przed stymulowaniem prowadzącej do przytłaczającego uczucia bezsilności i utraty odporności układu nerwowego. Wydarzenia traumatyczne są nadzwyczajne nie dlatego, że rzadko do nich dochodzi, ale dlatego że są przytłaczające w stosunku do zwykłej ludzkiej adaptacji do życia (choć są odziedziczone po przodkach, żyjących w stałym zagrożeniu życia), wspólnym mianownikiem traumy jest poczucie intensywnego strachu, bezradności, utraty kontroli i zagrożenia unicestwieniem. Jeśli chcemy uleczyć traumę nie możemy się z nią konfrontować bezpośrednio. Jeżeli zechcemy spotkać się z traumą twarzą w twarz, skamieniejemy, zamrzemy. Im bardziej walczymy z traumą, tym mocniej jej żelazne palce zaciskają się na naszym gardle. Kluczem do uleczenia traumy jest umiejętność odczytania niewerbalnych przekazów.

Jakie są osłabiające objawy traumy?

Kiedy system nerwowy przygotowuje nas do spotkania z niebezpieczeństwem, mobilizuje energię. Jeśli możemy wyładowaé tę energię, skutecznie broniąc się przed zagrożeniem (albo niedługo po tym, jak zagrożenie minie), system nerwowy wróci do normalnego funkcionowania. Nasz felt sense odczujemy jako wrażenie pełni, zadowolenia z siebie, odwagi. Jeśli, zmagając się z zagrożeniem, nie odnieślismy sukcesu, energia pozostanie w naszym ciele. Stwarzamy teraz wciąż odradzający się problem. Na poziomie fizjologicznym nasze ciało i nasz umysł działają w tandemie, jako zintegrowany system. Wiemy, że znajdujemy się w niebezpieczeństwie, jesli postrzegamy zewnętrzne zagrożenie, a nasz system nerwowy ulega silnemu pobudzeniu. Otrzymujemy sygnał, ze coś nam grozi, nie tylko za pośrednictwem tego, co świadomie rejestrujemy wzrokiem (nawet perferyjnie), lecz także za pośrednictwem intuicyjnie odbieranych informacji o naszym stanie fizjologiczym. Tak więc niebezpieczeństwo sygnalizuje wzrok, przekazując widok zbliżającej sie do nas groźnej osoby. Niebezpieczeństwo sygnalizuje również nasze ciało: przyśpieszonym tętnem i oddechem, zwiększonym napięciem mięśni brzucha. Jeśli energia tego stanu pobudzenia nie zostanie wyładowana, organizm dojdzie do wniosku, że wciąż znajduje się w niebezpieczeństwie. Jeśli wszystko to nastąpi rodzą się osłabiające objawy traumy:

• wysoki poziom pobudzenia,
• dysocjacja,
  
• bezradność powiązana z zamarciem (zastygnięciem)
• nadmierna czujność (tendencja, by cały czas mieć się na baczność),
  
• nadpobudliwość,
  
• przesadne reakcje emocjonalne, w tym przesadny przestrach,
  
• gwałtowne zmiany nastroju, na przykład napady wściekłości, wstydu,
  
• zmniejszona zdolność radzenia sobie ze stresem
  
• zaburzenia snu
  
• ataki paniki, niepokoju i fobii,
  
• osłupienie lub umysłowe odpływanie,
  
• unikanie pewnych okoliczności,
  
• zmniejszona zdolność do radzenia sobie ze stresem.

Kategorie traumy w Somatic Experiencing® (SE)

Istnieje wiele modeli służących do opisania różnych kategorii traumy. Model Somatic Experiencing przedstawia listę kategorii, która odzwierciedla podejście SE do pracy z traumą i grupuje doświadczenia traumatyczne na podstawie podobieństwa wywołanych przez nie zaburzeń fizjologicznych oraz na podstawie strategii renegocjacji traumy, które działają najskuteczniej u klientów z danym doświadczeniem. Poniżej znajduje siś spis kategorii i podkategorii traumy, z których korzysta model SE.

• Całościowa aktywacja o dużej intensywności (Global High Intensity Activation, GHIA) – trauma prenatalna i okołoporodowa, znieczulenie, wysoka gorączka, duszenie sie, dławienie, podtopienie
• Mocne uderzenia – niezdolność do obrony fizycznej – upadki, nabyte urazy mózgu, mocne uderzenia i wypadki komunikacyjne
• Atak nie do uniknięcia – zaatakowanie przez zwierzę, udaremniona/niemożliwa ucieczka, gwałt i nadużycia seksualne
• Fizyczne uszkodzenie ciała – operacje chirurgiczne, zatrucia, oparzenia
• Katastrofy naturalne i spowodowane przez człowieka – przerażające wydarzenia, tortury, nadużycia rytualne, wojna)
• Praca z syndromami – chroniczne zmęczenie, fibromialgia, astma, migrena, praca z oczami itp.